यहाँ न उमंङ्ग छ न लाचारी । खाली सुस्त भएकि छु । खल्लोपन छ । अनि जबर्जस्ती धकेल्दै छु आफूलाई ।

हिड्ने बेला नजिकिदै जाँदा, मान्छे बढ्न थाले । नजिक नजिक अरु यात्रीहरु आउन थाले । नेपाली भाषा सुनिदै गयो। कोलाहल छोडेर सरौ-नसरौं मै अल्झिए । भो सर्दिन भन्ने तर्क ले जित्यो । प्राय: नेपालीहरु चिनजानका मान्छे सरी बोलिरहेका थिए । यात्राको विवरण देखि ब्यक्तिगत सम्म ।  मलाई बोलचालमा उनिहरुले मलाई पनि कोट्याउन खोजे । मलाई यो नेपाली बानि उस्तो खाएन । बिनाकारण अपरिचित यात्रुसँग भए नभएका बात साटि रहने । साधारण बोलचाल भन्दा उच्च स्वरमा बातचित । के म यस्तै थिए त? मलाई यो पटक बिझायो । तर म  मेरो एकान्त ओढेर बसिरहे ।

छेवैमा एकजना पुरुष आएर बसे । संगितमा खासै नभिजे पनि मैले इयरफोन (earphone), झिकेकि थिइन ।  

‘बहिनि पनि काठमाण्डौं जाने त होला ।’ उनले सोधिहाले, मैले एकापट्टीको मात्र झिकें ।

‘हजुर ।’ यो बातचितलाई मैले त्यहि टुङ्गाउन खोजे ।

‘यहि बाट कि साउदि बाटै हो तपाई पनि?’ उनले छोडेनन् ।

‘होइन, म अमेरिका बाट’ । मलाई त्यहि झर्को रोकेर उत्तर दिंए । मेरा अनेक तनाव छन्, मोड हरु छन्, कारणहरु छन् । यो यात्रा मेरो नितान्त ब्यक्तिगत हो । म मेरो भिंड, ब्यस्तता छोडेर आफैसँग समय बिताउन नेपाल हिडेकि । नेपाली होस या अरु अपरिचित ब्यक्ति सँग कुरा गर्न मलाई रत्ती भर जाँगर छैन ।

‘आज जहाजले ढिलो त गर्दैन होला है ! अघिल्लो महिना मेरो साथी जाँदा त ३ घण्टा ढिलो गरेको अरे । फेरि काठमाण्डौंको धावनमार्ग बिग्रेर १ दिन पछी मात्र पुगेछ ।’ एकछिन बोकेका थिएनन्, तर फेरि शुरु गरे । म सँग उपाए थिएन । गित बन्द गरे ।

‘अहिले सम्म त त्यस्तो केहि जानकारी लेखेको छैन् ।’

मैले बोर्डतिर हेर्दै भने ।

 ‘हेर्नु न मैले त ब्ल्याक लेवल लिए, दुई वटा लान दिन्छ होला नि है ।

‘खोइ’ म बातचितबाट परै हुन खोज्दै थिए । उनले किनेको कर नलाग्ने रक्सी उनको समस्या हो। किन्न अगाडि सोच्न पर्ने हो । किनिसकेपछी म सँग सोध्नको कुनै औचित्य छ र? फेरि समस्या पर्ने भए, एउटा तपाईले बोकि दिनु न बन्ने सदाबहार नेपाली बहाना हो त यो बातचित?’ मलाई यो पात्र सँग पन्छिन मन भयो ।

‘साउदि बाट ४ घण्टा अगाडि आएको जहाज । सबै जना त यहि छन्,  छिटो लादैन होला है ।‘

‘किन र तपाईलाई हतार छ?’ नजानिदो गरि म बातचितमा सामेल हुँदै थिए ।

 ‘हजुर मेरो त घर जानै पर्ने भएको छ । जहान को खुट्टो बिग्रियो । काट्न परेछ ।’

मेरो मनमा सिरिङ्ग भयो ।

‘किन र त्यस्तो कसरी भयो ।’

‘मोटो ज्यान छ, तपाईको जस्तै । दुई चोटी त्यहि भाँचेकि थिइ पहिले पनि । यसपाला पनि भाँचिछ । मनिपाल लगेर पलास्टर लगाएको रे । भित्र इन्फेक्सन भएछ । अनि पलास्टर खोलेछन् तर ढिलो भएछ । काठमाण्डौं लैजा भन्यो रे । काठमाण्डौंको ले, ढिलो भयो, नकाटी हुँदैन भनेर काटेछ ।’

उनले सारा पीर भनिदिए । म तयार नै थिईन । म त मेरो मोटोपनको टिप्पणी कसरी फर्काउँ भन्दै थिंए ।  कत्रो भवितब्य ।

‘अनि त्यो मनिपाल को डाक्टरलाई उजुरी गर्नु भएन? त्यो त सरासर उसको गल्ती हो नि ।’ मैले मेरो अमेरिकी जानकारीमा अधिकारको कुरो बुझाउँदै थिए ।

‘खै बहिनि, शुरुमै कागज गराउँछन्। केहि गर्न मिल्दैन । भतिजोले त डाक्टर कुट्न खोज्दै थियो रे, डाक्टरहरुको आन्दोलन हुन्छ भनेर रोकेछन् । म यता थिए । नेपाल मा के गर्न मिल्छ र ।’

‘अनि अब के गर्ने त?’ मेरो उत्सुकता पोखे ।

‘खर्च धेर भयो, गएर रिन तिर्न पर्यो । यता को १६ बर्ष देखिको काम थियो । साहु पनि गतिलो थियो । सब छोडेर हिडेको । अब जहान काम नलाग्ने भइ, उसलाई स्याहार्नु पर्यो । अहिले सम्म घर उसले गरेकि थिइ, अब मैले गर्न पर्छ ।’

‘घरमा को को छ त?’

‘छोरी बिहे गरेर दिएको छ । छोरो आबुधाबि मा छ, बुहारी माइत’ एउटा अर्को नेपाली परिवारको यथास्थितिको उदाहरण रहेछ उनको पनि ।

‘अनि यत्रो पीरमा किन यो रक्सीमा खर्च गरेको’ । यो बेला मलाई उनको ब्यत्तिगत रोजाईमा प्रश्न नगरि रहन सकिन ।

‘जेठानहरुलाई, यतिका बर्षसम्म घर हेरिदिए । जस्तो भए पनि यसो सगुन त लान पर्यो । फेरि अब कहिले आइन्न होला । सस्तो हुन्छ भनेर किनेको ।’ उनले सोझो उत्तर दिए ।

मलाई पनि झसंङ्ग भयो । जहाजको समय नजिकिसकेको थियो ।

‘एकछिन ल दाई ।’  म फूपाजुलाई भनेर डबल ब्ल्याक किन्न हिडें ।

क्रमश: 

meaninglessthinkings@somewhereondearth

दोहा छोड्ने बेला भयो । लागेको लाइन, बिस्तारै बिग्रिदै गयो । ठेलाम ठेल गर्दै जहाज सम्म पुर्याउने गाडि चढियो । अनि गाडिबाट जहाज । प्राय: सबै अनुहार नेपाली । कोहि दंगदास, कोहि गलेका । सबैका आ आफ्नै कथा । कोहिले महंगो घडि र फोन बोकेका । कोहिले साँवा ज्यान लिएर फर्केका ।  

झ्यालमुनि जहाजको भुँडिमा सामान राखेको हेर्दै थिए । दुईवटा ठुलो बाकस चढाउन थाले । कस्तो सामान हो भन्ने भयो । मैले अनुमान गर्न सकिन, अन्तै मुन्टो बटारें । यतिकैमा पछाडि पट्टीबाट आवाज सुने ।

‘अस्तिहप्ता मरेको भनेका थिए, यिनै होलान!’

‘दिनको अठार घण्टा काम थियो रे, सुत्न सुँगुरको खोर भन्दा पनि फोहोर ठाउँ । एउटा कोठामा  आठ दश जना कोचेर राखेको रे । दुई तिन दिनको ज्वरो पछि त राति नै गएछ । मेरो गाउँको भाइ पनि थियो । उसले सुनाएको ।

‘लौ, अनि त्यो पठाउने ले केहि गरेन? काममा बिमा त थियो होला नि?’

‘अर्काको पासपोर्टमा आएको रहेछ । पठाउनै ने ठग ।‘

‘अनि दुतावासमा कुरो नलगेको? साथीभाइले केहि गरेनन्?’

‘सोझो मोरोको कस्ले गर्छ? फेरि सबै काँचा खाले रहेछन् । दुताबासमा रोएछन् । केगर्नु दुताबासले, बलै दुइहजार रियाल र लास नेपाल पठाउनेमा कुरो मिलाएछन।‘

‘कताको केटो रहेछ?’

‘खोइ पश्चिम तिरको हो क्यार’

‘अनि अर्को को हो त?’

‘खोइ बंग्लादेशी हो, नेपाली पासपोर्टमा आएको भन्थे ।‘

‘ए, अनि नेपाल किन पठाको त?’

‘त्यसलाई यहि राखे, पासपोर्ट काण्ड खुल्छ, फेरि अरु मान्छे ल्याउन मिल्दैन भनेर रे ।‘

‘कुरो त ठिकै हो’

सुनेकि मात्र थिए, जहाज चढाउँदै गरेको लास र त्यसको सेरोफेरोको कथा त्यहिं देखे । यो सत्य को अगाडि मेरो खास्टो बिलायो । मैले मुख फोरें ।

‘यो सरासर कतार सरकार र नेपाल सरकार को गल्ति हो। मान्छेको जीवन यति सस्तो छैन । गरिब देशका कामदार भनेर यसरी ठग्न मार्न पाईदैन। ‘ मैले पछाडि फर्केर मेरा बिचार राखें ।

जब साक्षात मृत्यु देखिन्छ्, ब्यक्तित्वका अफ्ठ्याराहरुले आवाज रोक्दो रहेनछ । केहि बेर अघि सम्म ब्यक्तिगत गोलो घेरामा एकान्तिन खोज्ने म, मेरा मनका निजि मन्थन छोडेर देखेको दु:खमा मेरा उजुरीहरु राख्दै थिए । त्यो पनि अपरिचित आवाजहरु सँग । 

‘कतार सरकारलाई यि समस्या साह्रै गौण छन् । लगभग कुनै पनि पुग्दैन, पुग्नै दिदैनन् । नेपाल सरकार त भुंडि बोकेको बेश्या जस्तो छ । न लोग्नेको टुंङ्गो, न सन्तानको भविष्य । कसलाई के गुनासो गर्नु, बैनि’ अनिक मोटो आवाज दाहिने तिरबाट आवाज आयो ।  

‘होइन, मानवअधिकारको कुरो त हुन्छ नि । अन्तराष्ट्रिय मजदुरलाई खानपिन, बसाई र स्वास्थ्य उपचारको नियम त जहाँ पनि हुन्छ ।‘ मलाई चित्त बुझेन । मैले मेरा तर्क राख्दै गए ।

‘हेर्नु दाइ, आजको समयमा यसरी मुख बाँधेर बस्न हुँदैन । नेपाल बिकास नभए पनि सुचना संचारको विकासमा अछुतो रहन सकेको छैन । यस्ता घटना अरु अहिले सामाजिक संजालमा आईरहेका छन् । भर्खरै पनि यस्तै घटना आएको छ, यहि सामजिक संजालको माध्यमले हामी कतार  सरकार लाई झक्झकाउँदै छौं । फिफासँग कतारको बिश्वकप खोस्ने हस्ताक्षर चलेको छ ।‘

‘त्यसरी तातेर हार हाम्रै हुन्छ बैनि’ सुस्त स्वरमा उनले भने ।

‘आवाज उठाउँदा हार हुन्छ र?’ म झ्वाँकिए ।

‘आवाज उठाउँदा हार हुँदैन, तर पर नहेरि दगुर्दा भने लडिन्छ । यो कतारमा बिश्वकप भयो भने हामीले केहि नेपाली भाइहरु गुमाउँला, तर भएन भने कति हो कति नेपाली परिवार मर्ने छन् ।‘

‘के भन्न खोज्नु भएको? नेपालीलाई गरेको सुंगुर सरहको ब्यवहार ठिक हो? अझ यसरी नेपाली मरुन?’ मलाई उनको तर्क सँगै रिस उठिसकेको थियो ।

‘कोहि मरेको कसरी राम्रो हो र? फेरि यस्तो सास्ति पाएको नेपाली कथा सुन्दा कुन नेपाली को मन नरोला? म आफै तिन छोरा छोरीको बाउ हुँ । छोराछोरि गुमाउने कल्पना सम्मले मलाई कपाउँछ । तर कुरो यहाँ ब्यवहारको हो । ब्यबहार धान्न पर्छ । कुरो यहाँ माडको हो । ‘ उनले आफ्ना दर्शन राख्दै गए ।

‘ हो यो खाडिमा समस्या छन्, कामदार ठगिन्छन् । नेपाली दाजु भाई मरेका छन्, मर्दै छन् । तर राम्रो पाटो पनि छ । कोहिले राम्रै ठाउँमा काम पाएका छन् । राम्रै कमाएका छन् । नेपाल को बास्तविकता हेर्दा २२ साल सम्म केहि भुत्रोभाँङ होला जस्तो छैन् । देश रेमिट्यान्सले चलेको छ । नेपाल आजको भोलि नयाँ हुँदैन । भलै रिमिट्यान्सले देश बन्दैन, तर गुजारा चलाउने आजको बास्तविकता त यहि हो । यसैले फुटबल रद्ध गर्नु भन्दा कतार सरकार सँग बार्ता गर्ने कि? नेपाल सरकारलाई लुंगि कस्न तातो लाउने कि भन्ने कुरो हो मेरो । बंग्लादेशिलाई पासपोर्ट दिने, श्रम बिभाग अगाडि पाँचसयको किर्ते मजदुर बिमा बेच्ने, एउटाको पासपोर्टमा अर्काको फोटो राख्ने ठगहरुलाई समाउने कि! आफ्ना प्राथमिकता सोझ्याउने भन्ने कुरो हो मेरो ।‘ उनको तर्क सँगै उनको आवाज बढ्दै गयो ।

म चुप बसे यो पालि । उनको तर्कले त्यो बिवाद त जित्यो तर मन झन कुँढियो । यहाँ तर्कहरु हुन्छन्, अनि मुल्यहरु हुन्छन् । तर जव मानवताको कुरो हुन्छ । तर्कहरु लोते हुन्छन् । जीवन अमूल्य हुन्छ ।

मेरो देशको यो कस्तो चाँहि दरिद्रता हो जहाँ चुल्हो बाल्न लाशको भुंङ्ग्रो बाट आगो सापट लिन पर्छ!  नागरिक को लाशमाथि बन्ने समाज जतिनै सम्पन्न किन नहोस, पवित्र कहिले हुँदैन ।

म नेपाल पुगेकि पनि छैन, नेपालले मलाई निकै लपेटि सक्यो ।

क्रमश:

 meaninglessthinkings@somewhereondearth

• पछिल्लो भाग (२) : SEPT 20, 2013 (प्लेनमा चड्नको लागि  तैयार)
  
• सनसनी पूर्ण GUARDIAN पत्रिकामा पर्दाफास भएको : SEPT 25, 2013

• तेस्रो भाग (३) : OCT 2 (२० तारिकमा प्लेनमा चडेको तर conversation भने २५ तारिक को)

somewhereontheearth  ज्यु, अर्को मज्जाको अनि यथार्थ परक भाग. 'म' पात्रले गरेको भावनात्मक अनुभूति र 'दाइ' पात्रले बुझेको यथार्तता दुवै आ-आफ्नै ठाउमा ठिक छन् जस्तो लाग्छ मलाइ. यो भागमा मलाइ सार्हैनै चित्त बुझेका दुइ वाक्यहरु:

१. नेपाल सरकार त भुंडि बोकेको बेश्या जस्तो छ । न लोग्नेको टुंङ्गो, न सन्तानको भविष्य.
२. मेरो देशको यो कस्तो चाँहि दरिद्रता हो जहाँ चुल्हो बाल्न लाशको भुंङ्ग्रो बाट आगो सापट लिन पर्छ!

BTW , लेखक ज्यु, मेरो nick -name देखेरहोला सोध्नुभएको होला  झापा कुन ठाउमा भनेर! हजुर पनि झापा तिरकै हो कि के हो? मेरो घर चाही बिर्तामोड बाट  दक्षिण त्यो चारकोसे जंगल पारि तिरको गाउ तिर हो है.

अर्को भागको सिघ्र प्रतिक्षामा!!!